Zaczęło się od tego, że pewnego dnia otrzymałam od znajomej taką wiadomość: Wczoraj byłam na Rowokole. Nie miałam pojęcia, że to jakieś szczególne miejsce. Idę i idę przez las i coś mi w nim nie pasuje, bo lipiec, a w nim dziwnie cicho i zamiast trawy wokół suche liście. I koszmarna cisza w tym lesie. Nie mogłam się uspokoić. Co tu tak cicho? Las tak nie wygląda w lecie. Ptaki powinny śpiewać. Same zastrzeżenia. Wyszliśmy na górę, skóra mi zaczęła mrowić. Usiadłam na ławce, żeby odpocząć i nagle doznałam wrażenia, że nie mogę wstać. Posiedziałam chwilę i dopiero po chwili zerknęłam na tabliczkę informacyjną. Przeczytałam, że Rowokół to jedna z najstarszych świątyń Swarożyca. I wtedy mnie oświeciło. To, co zaobserwowałam, idąc w górę, było jak tabliczka: „Miejsce święte. Zachowaj ciszę”.

Po takim opisie musiałam tam pojechać. W dodatku tuż obok miejsca, gdzie niegdyś stała pogańska świątynia, a potem chrześcijańska, znajdują się pozostałości po wczesnośredniowiecznym grodzisku. Zatem był to już podwójny powód, żeby zwiedzić to miejsce.

• 

• 

Święta góra Słowian

Badania archeologiczne sugerują, że znajdowało się tam przedchrześcijańskie miejsce kultu. Szczyt otoczony jest wałem z IX – XI wieku, a na majdanie odkryto palenisko ofiarne. Po wprowadzeniu chrześcijaństwa wybudowano tam kaplicę św. Mikołaja, patrona żeglarzy. Wzniesienie było jednym z najstarszych punktów nawigacyjnych. Palono na nim ogień i to pozwala przypuszczać, że pierwotnie czczono tam Swarożyca, boga ognia. Tak też sugeruje opis zamieszczony na górze, gdzie obecnie znajduje się wieża widokowa.

Zdjęcia poniżej przedstawiają drogę na Rowokół, wieżę widokową oraz roztaczający się z niej widok. Kolejna seria zdjęć pokazuje wał okalający szczyt wzniesienia. O pochodzeniu nazwy góry czytamy w Wikipedii: „składająca się z członów „rów” i „okół”, pochodzi od istniejącego na jej szczycie grodziska i oznacza miejsce otoczone rowem i wałem” (za: A. Kuczkowski, Słowiańskie „święte” góry na terenie ziem polskich we wczesnym średniowieczu. Próba zarysowania problematyki).

• 

• 

• 

• 

• 

Wczesnośredniowieczne grodzisko

Datowane jest na okres: IX – XI w. Miało wypukły majdan, co jest widoczne nawet na zdjęciu, i otoczone było „suchą fosą oraz bastionem” (cytat z opisu znajdującego się na tablicy informacyjnej). Wały pozostały do dziś, a od wschodniej strony płynie rzeka Łupawa. Jeśli ktoś chciałby obejrzeć obwałowania grodziska, polecam wejście od strony wspomnianej rzeki. W przeciwieństwie do wejścia na wieżę widokową, nie prowadzi tam żadna oznakowana trasa.

Poniższe zdjęcia przedstawiają wały grodziska i majdan.

W 2017 rozgorzał spór o Rowokół, ponieważ władze Smołdzina chciały wybudować tam kapliczkę służąca kultowi katolickiemu, natomiast przedstawiciele rodzimej wiary zaprotestowali, ponieważ mieli takie samo prawo domagać się, żeby to miejsce służyło kultowi rodzimowierczemu. Projekt został wycofany.

Zapraszam też do przeczytaniu artykułu o innej świętej górze na Pomorzu, tym razem w Gdyni: Święta Góra – Miejsce mocy.

Monika Maciewicz