Borusz – Góra Czarownic

Góra Czarownic – tak nazywają miejscowi górę Borusz znajdującą się w obrębie miejscowości Tuligłowy niedaleko Przemyśla. Czarownice ponoć są uwięzione w jej wnętrzu i czekają na dogodny moment, by się stamtąd wydostać. Możliwe, że to uwięzienie ma jakiś związek z „jeziorkiem”, które się tam znajduje, do którego nie wchodzą zwierzęta, a bajarze snują historię o zatopionym mieście i o dźwiękach sygnaturki, które niekiedy można usłyszeć w jego głębi.


Wczesnośredniowieczne grodzisko

Zaczęłam od legend, magii Góry Czarownic, bo takie historie przyciągają uwagę i mnie również inspirują. Jednak polecam to miejsce także jako bardzo ważny zabytek wczesnego średniowiecza. Niestety niewiele osób, nawet z sąsiednich miejscowości, wie, że na tej górze znajdowało się potężne grodzisko, choć tablica u stóp góry informuje o odkryciach archeologicznych na tym terenie.

Zdjęcie z Nowiny 24

Borusz (to też nazwa grodziska) pierwotnie zamieszkiwany był od VII do połowy IX wieku (znaleziono dwadzieścia półziemianek z tego okresu ) i wtedy jeszcze nie był obwarowany. Drugi etap osadnictwa przypadał na okres od IX do XI wieku, wtedy to powstały liczne wały. Grodzisko właściwe (półhektarowe) otaczał ziemno – drewniany, obłożony od zewnątrz kamieniami. Kolejne wały (pierścieniowe, zaporowe, poprzeczne) wyznaczały kilka podgrodzi. Na jednym z nich w obrębie fosy widnieje owo magiczne, czarne jeziorko. Obecnie bardziej przypomina sadzawkę, do której nieustannie podsiąka woda.

Jeziorko na terenie grodziska Borusz
Jeziorko na terenie grodziska Borusz

Także od strony zachodniej grodziska pojawia się woda i spływa w dół po stoku.

Źródło w Boruszu od strony zchodniej


Liczne wały i podgrodzia rozciągają się od łatwiej dostępnej wschodniej strony. Jest ich tak dużo, że można się pogubić, który jest który. Ilość umocnień jak i rozmiary grodziska i podgrodzi robią wrażenie i świadczą o potędze Borusza. Na jego terenie odkryto obecność drewnianych chat naziemnych.

Borusz
Borusz
Borusz

„Borusz” ponoć należał do Grodów Czerwieńskich. Był jedną z wczesnośredniowiecznych warowni, które broniły Bramy Przemyskiej i Kotliny Dynowskiej. Stanowił ważny punkt na szlakach handlowych przecinających się w okolicach Przemyśla.

Legendy tworzą się same…

W pierwszym akapicie wspomniałam o miejscowych legendach dotyczących Góry Czarownic. Myślę, że to miejsce inspiruje do powstawania kolejnych. Choćby samą nazwę Borusz można wywieść od Boruty, postaci znanej ze słowiańskich legend. Tym bardziej kusi taka etymologia, że w pobliżu znajduje się Rokietnica i Wola Rokietnicka, a jak wiadomo, Rokita to brat Boruty. I już mamy żyzny grunt do kolejnej legendy…

Monika Maciewicz

Jedna myśl na temat “Borusz – Góra Czarownic

  1. Trafiłem tu, jak mi się wydawało przypadkiem! Teraz zastanawiam się dlaczego? Muszę tam wrócić i to wkrótce>

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.